Em ngon hơn chị

Công việc của thầy thuốc tâm lý là đem lại niềm hy vọng. Nhưng sống với họ thường rất khó khăn. Điều quan trọng là trẻ con cảm thấy chúng được yêu mến và tôn trọng.

Sau mười cú gọi và tôi luôn phải giải thích rằng tôi là ai, tôi nghe thấy người đàn ông ở đầu đây bên kia quay sang gọi một người nào đó: «Mẹ ơi, bố gọi này», mẹ nuôi tôi là một phụ nữ khoảng tám mươi tuổi, khi tôi đến thăm, bà đã mang ra cho tôi xem một tấm ảnh được chụp ở hiệu ảnh khi tôi khoảng sáu tháng tuổi. Kết quả là sách bán rất chạy - và nó cũng không ít chân thật hơn bản gốc. Bất kỳ một sự phát triển nào của xã hội sẽ làm gia tăng sự lựa chọn của chúng ta, cuộc sống dường như được cải thiện, thế thì tại sao chúng ta lại sống mà luôn cảm thấy là chúng ta đang đánh mất một điều gì rất quan trọng?

Những người đã quen với việc đưa ra cho người bạn đời của mình một lô nhiệm vụ thường thấy khó có thể thay đổi được, họ thường nói: «Anh ta/ cô ta quên hết cả rồi!» Tôi bị bắt giữ và một cuộc điều tra được tiến hành để xem liệu có phải đưa tôi ra toà án binh hay không. Thay cho việc chia xẻ số phận cùng nhau và tư tưởng đúng đắn rằng chúng ta cùng chung lợi ích, giờ đây chúng ta cư xử như thể cuộc sống là một sự cạnh tranh không ngừng mà cái giá phải trả chính là lợi ích của phía bên kia.

Việc tiếp cận này không còn có thể nghi ngờ gì nữa. Giống như tất cả những điều quí báu mà chúng ta mong muốn dạy con cái mình- lòng trung thực, sự cam kết tự nguyện, tình thương, sự tôn trọng, lao động chăm chỉ- tầm quan trong lớn nhất về niềm hy vọng cũng cần phải được dạy thông qua tấm gương sống của chính chúng ta. Tôi thường giúp mọi người thấy rõ rằng hầu hết những sự đau đớn thất vọng của họ không hề được người bạn đời chia sẻ và đó chính là lý do tại sao họ không kiểm soát được tình hình, họ thường nhanh chóng nhận ra sai lầm của mình.

Nỗi nhớ quê nhà đối với một quá khứ được lý tưởng hoá rất phổ biến và thường vô hại. Những người phụ trách điểm vui chơi xin lỗi tôi và tặng tôi những chiếc vé lên thang chơi miễn phí và thế là xong. Và người già có thể đáp lại sự giới hạn và miệt thị của xã hội đối với mình bằng cách nào? Họ rất giận dữ.

Như quan điểm trên, đúng vậy, là một cách biểu hiện khái niệm truyền thống về nhân loại: tội lỗi và bị kiềm chế bởi các nguyên tắc cấm đoán đặt ra những yêu cầu khắc nghiệt («Mày không được làm điều gì đó. Sự chữa trị đúng mức chứng tuyệt vọng đối với người già thường bị người ta từ chối. Sự mong đợi và tình yêu tuổi trẻ mà chúng ta đã say đắm theo đuổi thường dẫn chúng ta đến sự kết hợp giữa niềm vui và sự hối tiếc sau này trong cuộc đời của chúng ta.

Nhiều người không quen với việc tìm kiếm niềm vui vẻ đến nỗi mà họ mất hẳn khả năng ngạc nhiên trước bản chất của óc hài hước. Tôi đã được Chúa Trời ban phước khi may mắn được Gordon Livingston giúp đỡ với sự chỉ dẫn đúng đắn và sự thông cảm ấm áp. Một câu hỏi khác mà tôi thường hỏi bệnh nhân cửa mình là «Anh đang cứu chính mình vì cái gì?» Trong nỗ lực của chúng ta nhằm đền bù và giúp đỡ những người đang phải chịu đựng sự lo lắng và tuyệt vọng và cải thiện những điều kiện này, chúng ta đã coi những tâm trạng này ngang bằng với sự ốm yếu về thể xác vốn đòi hỏi phải chữa trị bằng thuốc.

Nếu những thần tượng văn hoá của chúng ta thường có tỳ vết thì các chính khách của chúng ta thật ra cũng chẳng gợi cảm hứng được nhiều. Thậm chí trong xã hội coi trẻ em là trung tâm như chúng ta (có người gọi đó là «xã hội bị trẻ em ám ảnh»), chúng ta vẫn nghĩ chúng ta biết rõ hơn ai hết làm thế nào để «hướng dẫn con cái chúng ta để chúng có thể đạt được mức trên trung bình về mọi thứ với tư cách là sinh viên, vận động viên. Những người khác, tất nhiên, đơn giản không sẵn sàng cho ý tưởng rằng bác sĩ tâm lý sẽ làm họ vui.

Những ảo vọng tiêu tan thường được khơi gợi từ một điều tâm niệm rằng ở đâu đó có một người sẽ cứu rỗi chúng ta bằng tình yêu của mình. Bởi vì tình trạng đó sẽ kiểm soát gia đình bạn và nảy sinh ra nhu cầu chăm sóc y tế, bạn cần thông cảm nếu đây là những vấn đề có liên quan đến di truyền sinh học. Đây chính là điều tôi đã nói với họ: Điều tốt lành là chúng ta có những cách điều trị có hiệu quả cho những triệu chứng tuyệt vọng, tin tức tồi tệ là thuốc men vẫn không khiến cho bạn hạnh phúc được.

Tất cả óc hài hước, trong cách nào đó, đều hướng vào hoàn cảnh của con người. Nhưng khi San cho Panza quan sát Đôn Quixote, anh ta nói: «Chết mà không có lý do tốt đẹp biện hộ thì thật là một tội lỗi lớn nhất». Tôi đã viết một cuốn sách về nó, cố gắng để tìm thấy con đường đi cho mình.